Jak wybrać komornika?

Wielu przedsiębiorców boryka się z problemem nieterminowych płatności od kontrahentów. Często, po wielu miesiącach wysyłania ponagleń, decydują się na skierowanie sprawy na drogę sądową. Po jakimś czasie mają w ręku nakaz lub wyrok zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Na tym etapie pozostaje już tylko jedna kwestia do rozwiązania: jak wybrać komornika? Wbrew pozorom, wybór konkretnego komornika może mieć niebagatelny wpływ na skuteczność egzekucji. W artykule odpowiem na następujące pytania:

• Do jakiego komornika możemy złożyć wniosek o wszczęcie egzekucji?
• Co zmienia się w sytuacji, gdy egzekucja ma być prowadzona z nieruchomości?
• Czym kierować się przy wyborze komornika?
• Czy komornik może odmówić przyjęcia naszej sprawy?

Wybór komornika

Wierzyciel ma prawo do wyboru komornika, który poprowadzi jego sprawę egzekucyjną. Jest ono jednak ograniczone. Kilka lat temu sprawę można było skierować do dowolnego komornika na terenie całego kraju. Obecnie obowiązuje zasada, że komornik działa tylko na obszarze swojego rewiru.

Rewir to obszar właściwości sądu rejonowego, przy którym działa komornik. Zasięg terytorialny działania sądu rejonowego jest zawsze opisany na stronie internetowej danego sądu. Bardzo często wymienione są konkretne miejscowości, dla których sąd (a więc i komornik) jest właściwy.

Warto zaznaczyć, że w ramach jednego rewiru może działać kilku komorników.

Aby dowiedzieć się, jaki komornik działa w interesującym nas rewirze, mamy dwie możliwości:

1. Skorzystać z wyszukiwarki znajdującej się na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości: https://www.arch.ms.gov.pl/pl/lista-komornikow-sadowych/
2. Znaleźć listę komorników działającym przy danym sądzie na stronie WWW sądu.

Który rewir jest właściwym?

Przepisy wskazują, że komornikiem właściwym w danej sprawie jest komornik z rewiru, w którym dłużnik ma miejsce zamieszkania (lub siedzibę). Wszczynając egzekucję najczęściej kierujemy zatem wniosek do jednego z komorników działających w rewirze sądu rejonowego, w którym dłużnik mieszka. Jednakże w sytuacji, gdy egzekucja ma być prowadzona z nieruchomości, komornikiem właściwym jest komornik położenia nieruchomości.

Przykład nr 1

Dłużnik ma miejsce zamieszkania w Warszawie, jednakże w tym mieście jedynie wynajmuje kawalerkę. W Poznaniu jednak ma duży dom, którego jest jedynym właścicielem. Jeżeli egzekucja przeciwko niemu ma być prowadzona z nieruchomości (domu), wniosek o egzekucję należy złożyć do komornika z Poznania (działającego w rewirze, w którym znajduje się dom).

Czy można wybrać komornika spoza rewiru?

Pomimo tego, że – co do zasady – właściwy jest komornik działający przy sądzie rejonowym, prawo daje wierzycielowi większą swobodę wyboru komornika. Otóż, możliwe jest wybranie komornika spoza rewiru. Wierzyciel może skierować wniosek o wszczęcie egzekucji do komornika na obszarze właściwości sądu apelacyjnego, na którym znajduje się kancelaria komornicza z rewiru właściwego.

Przykład nr 2

Dłużnik mieszka w Białymstoku. Wierzyciel chce wszcząć egzekucję z rachunków bankowych oraz ruchomości. Wniosek o wszczęcie egzekucji może zatem złożyć do któregoś z komorników działających przy Sądzie Rejonowym w Białymstoku. Może jednak skorzystać z prawa wyboru i sprawę przekazać komornikowi z Łomży, czy z Olsztyna. Znajdują się oni bowiem na obszarze właściwości Sądu Apelacyjnego w Białymstoku.

Trzeba jednak pamiętać, że skierowanie sprawy do komornika spoza rewiru, wymaga złożenia pisemnego oświadczenia (wraz z wnioskiem o wszczęcie egzekucji) o skorzystaniu z prawa wyboru. Wystarczy w treści wniosku umieścić zdanie, że wierzyciel korzysta z prawa wyboru komornika.

Kiedy nie możemy wybrać komornika?

Jak już wspomniałem wcześniej, nie można wybrać komornika wg powyższych zasad, jeżeli egzekucja ma być przeprowadzona z nieruchomości. Przepisy wskazują jeszcze kilka innych spraw, w których właściwy jest tylko i wyłącznie komornik z rewiru, w którym położona jest nieruchomości. Chodzi o następujące sprawy:

• egzekucję z nieruchomości,
• wydanie nieruchomości,
• wprowadzenie w posiadanie nieruchomości,
• opróżnienie pomieszczeń (w tym lokali mieszkalnych z osób, lub rzeczy),
• w których przepisy o egzekucji z nieruchomości stosuje się odpowiednio.

Czy komornik może odmówić przyjęcia sprawy?

Jeżeli wniosek egzekucyjny kierujemy do komornika z rewiru, nie może on odmówić przyjęcia sprawy. Jednakże, jeżeli decydujemy się na skierowanie sprawy do komornika spoza rewiru, jest on zobligowany do odmówienia wszczęcia egzekucji, jeżeli:

• ma zaległości tzn. w zakresie prowadzonych przez niego egzekucji zaległość przekracza 6 miesięcy, chyba, że łączna liczba wszystkich spraw, jakie wpłynęły do kancelarii w roku poprzednim, nie przekroczyła 1000,
• wpływ wszystkich spraw w danym roku przekroczył 2500, a skuteczność w zakresie prowadzonych przez niego egzekucji w roku poprzednim nie przekroczyła 35%,
• wpływ wszystkich spraw w danym roku przekroczył 5000.

Aby komornik odmówił przyjęcia sprawy, wystarczy, aby był spełniony jeden z powyższych warunków.

Trzeba wspomnieć o jeszcze jednej sytuacji, w której komornik może, ale nie musi odmówić przyjęcia sprawy. Jeżeli w danym roku od jednego wierzyciela wpłynęło ponad 100 spraw, to komornik może odmówić przyjęcia kolejnej.

Oczywiście, przypominam raz jeszcze, powyższe zasady dotyczą sytuacji, gdy wniosek kierujemy do komornika spoza rewiru.

Jak wybrać komornika, który będzie skuteczny?

Gdy już przebrnęliśmy przez najważniejsze przepisy, czas spojrzeć jak w praktyce wygląda wybór komornika. Część wierzycieli (szczególnie, gdy złożyli już wiele wniosków egzekucyjnych) ma kilku lub kilkunastu zaprzyjaźnionych komorników na terenie całej Polski i do nich kierują wnioski egzekucyjne. Moim zdaniem, to najlepsze rozwiązanie (o ile oczywiście mamy możliwość poznania komornika przed złożeniem wniosku). Mimo tego, że komornicy w większości dysponują tymi samymi narzędziami ich skuteczność różni się. Jednakże, jeżeli nie znamy żadnego komornika i nie wiemy jak go wybrać, należy kierować się następującym kryteriami:

• Na pewno warto, aby komornik miał siedzibę jak najbliżej dłużnika (koszty przejazdu komornika pokrywa wierzyciel).
• Można poszukać opinii nt. danego komornika w Internecie.
• Warto również zadzwonić do danego komornika przed złożeniem wniosku i zapytać m.in.:
  • czy komornik może już prowadzi egzekucję przeciwko naszemu dłużnikowi,
  • jakimi narzędziami dysponuje komornik w prowadzeniu egzekucji (szczególnie chodzi o dostęp do systemów: OGNIVO, e-sąd, CEPIK, CPD, elektroniczne zapytania do ZUS, czy elektroniczne Księgi Wieczyste).
• Należy zorientować się, czy komornik na swojej stronie zamieszcza informacje o licytacji ruchomości i nieruchomości oraz jak często to robi (czy aktywnie działa w celu uzyskania wysokiej skuteczności prowadzonych egzekucji).
• Warto unikać kancelarii komorniczych, które są na rynku od lat i mają kilku dużych klientów (np. zakład ubezpieczeń, czy firmę windykacyjną). Wtedy, Twoja pojedyncza sprawa może nie być wystarczająco skutecznie procedowana.
• Z doświadczenia mogę podpowiedzieć, że większą inicjatywą i skutecznością wykazują się stosunkowo młode kancelarie komornicze, które podejmują wszelkie możliwe działania (w tym w terenie). Trzeba jednak zwracać również uwagę na to, czy oprócz determinacji, posiadają odpowiednią wiedzę.